erkek şiddeti – Sosyalist Feminist Kolektif

Posts Tagged ‘erkek şiddeti’

Kadına Karşı Şiddete Karşı

‘Kadına yönelik şiddet’ toplumsal yaşamda artık epey bilinen ve rahatlıkla kullanılan bir tanımlama. Her ne kadar tamlamanın içinde şiddetin failiyle ilgili bir giz varsa da bu kullanım kadın merkezli bakış açısının yerleşmesi açısından oldukça önemli. Başta kadın hareketi olmak üzere konuyla ilgili farkındalık yaratmayı hedefleyen tüm öznelerin tam da bu faili analiz etmekle ilgilendiğini biliyoruz. Eril olanla yani. İfadede adı geçmediği için hafif torpil görse de bu basbayağı erkek şiddeti.

Erkek şiddeti deyince de en başta kocalar, babalar, abiler akla geliyor çünkü aile içi şiddet, kadına yönelik şiddet türlerinden en yaygın olanı ve özel alana ait bir sorun olarak görüldüğü için de ihmal edilmiş bir alan. Kadın hareketinin temel kazanımlarından biri de ‘aile içinde kadına yönelik şiddet’in kamu sağlığını, insan haklarını ve ceza hukukunu ilgilendiren, bu nedenle de kamusal alanda tanımlanması ve ele alınması gereken bir sorun olduğu görüşünü yaygınlaştırmış olmasıdır.¹

Aile içi şiddet, kadına yönelik şiddet türlerinden biridir ve “temelini cinsiyetlerin toplumsal hayattaki eksik ve kusurlu yapılanışından alır” ². Bu kusurlu yapılanış namus cinayetlerinden lgbti’lerin maruz kaldığı ayrımcılığın, nefretin ve cinayetlerin, erkek mağduriyetinin de kaynağı aynı zamanda. “Kadınların ve erkeklerin toplumsal olarak tanımlanmış kadınlık ve erkeklik rollerinden kaynaklı yaşadıkları tüm şiddet türleri ve bunların yaşandığı tüm mekanlar (ev, sokak, işyeri, okul, karakol, kışla) ‘toplumsal cinsiyete dayalı şiddet’ kapsamına giriyor”. ³

Kadına yönelik şiddet aile içini aşan bir şekilde yaşam döngüsü içinde ele alındığında neredeyse doğum öncesi dönemde başlayıp ölene kadar devam eden bir süreç olarak değerlendiriliyor. ⁴ Cinsiyet seçiminin kız çocuklar aleyhine belirlenmesi, kız bebeklerin öldürülmesi, zorla evlilik, kadın ticareti, intihara zorlanma, kadın cinsel organına zarar verme vb geleneksel uygulamaları da kapsayan kadına yönelik şiddetin diğer türleri arasında silahlı çatışma durumlarında kadınların insan haklarının ihlal edilmesi de var. ⁵ 2002 yılında kurularak faaliyetlerine başlayan Uluslararası Ceza Mahkemesi sistematik tecavüz-ırza geçme, cinsel kölelik, fuhuşa zorlama, gebeliğe zorlama, kısırlaştırmaya zorlama gibi eylemlerin belli kriterlere göre insanlığa karşı suç, savaş suçu ve soykırım suçu kapsamına alınmasını mümkün kılmıştır. ⁶

Her ayrıntıda kadınların biyolojik varlığının toplumsal normlarla anlamlandırıldığını bir kez daha görüyoruz. Kadın bedeni toplumu terbiye etmenin alanı olabiliyor, hem fiziksel hem simgesel anlamda. Tüm bu nedenlerle kadına yönelik şiddet tarihsel, toplumsal, siyasal, hukuksal açılardan çok geniş bir alanın konusu. Kadın yönelik şiddet 1993 tarihli Birleşmiş Milletler Kadınlara Yönelik Şiddetin Önlenmesi Bildirgesi’nin birinci maddesinde, “ister kamusal isterse özel yaşamda meydana gelsin, kadınlara fiziksel, cinsel veya psikolojik acı veya ıstırap veren veya verebilecek olan cinsiyete dayanan bir eylem veya bu tür eylemlerle tehdit etme, zorlama veya keyfi olarak özgürlükten yoksun bırakma” şeklinde tanımlanıyor. ⁷ Şiddet pratikleri de yaygın olarak fiziksel-psikolojik-ekonomik-cinsel şiddet şeklinde sınıflandırılıyor.

Kişinin zarar görmesiyle veya acı çekmesiyle sonuçlanan (veya sonuçlanması muhtemel) her tür tutum, davranış ve eylem ‘şiddet’ kapsamına girse de bu sözcükle daha çok fiziksel şiddet akla geliyor ve nerdeyse aile içi şiddetle özdeş bir kullanımla gündelik dile yerleşmiş durumda. Şiddet sözcüğünün ne zaman dolaşıma girdiği ayrı bir çalışma konusu ama bilinen o ki kadınların ilk eylemlerinde ‘dayak’ sözcüğü var ve o eylemler mücadele tarihinde çok önemli bir yere sahip. [Feminist hareket açısından artarda yapılan kampanyalar, protesto eylemleri ve tartışmaları hızlandırmasından dolayı yeni bir dönem başlangıcı sayılan “Dayağa Karşı Dayanışma Yürüyüşü” (Mayıs 1987) kadınların özel alanda yaşadıkları şiddeti kamusal alana taşıyıp sorunsallaştırdıkları ilk yürüyüştü. Ayşe Gül ALTINAY, Yeşim ARAT, Türkiye’de Kadına Yönelik Şiddet, İstanbul 2007, s.18]

Gerçekten fiziksel şiddet tamlaması biraz estetik durmuyor da değil. Örneğin görüşme yaptığınız kadının “babam bana fiziksel şiddet gösterdi” demesi ile “babam üzerime kaynar su döktü, kaburgamı kırdı” demesi arasında büyük bir fark hissediyorsunuz. Çok ‘şiddetli’ bir fark… Aslında toplumun da böyle hissetmesini istiyorsunuz. Bu sözcüğü kullanan herkesin… Şiddet üzerine aldıkları önlemleri sıralayan bir devlet büyüğünü dinlerken mesela, ya da TV’de kadın programında bir uzman soğukkanlı açıklamalar yaparken. Dayağa, işkenceye giden yolun nasıl itina ile döşendiğini görmeyen her yorumun nasıl da “kadınlar çiçektir” yapaylığına hapsolacağını görüyorsunuz. Herkes şiddete karşı ama neyin şiddet olduğu neyin olmadığı noktasında tereddüt başlıyor. Cinsiyetçi-ayrımcı davranışlar ve kodlarla ilgili muğlaklık diz boyu. Bu nedenle bir devlet büyüğü tarafından meydanlarda bir kadın için laf arasında sarf ediliveren “kadın mı kız mı belli değil” cümlesinin ciddiyeti anlaşılmayabiliyor.

Kaba şiddet ve cinayetin bol olduğu yerde diğer ayrımcılık ve şiddet türleri görünmez kalıyor haliyle. Üstelik kocaların, babaların, eski eşlerin, sevgililerin yaptıkları toplumun bütününden bağımsız ele alındığında sterillik de sağlanmış oluyor. Yani bu manyak kocalar dışında her şey yolundaymış gibi ideal bir toplumda yaşadığımız yanılgısı var. Şiddet birtakım haddini bilmezlerin işi olduğu müddetçe sorun yok sanki. Oysa tersinden, “aslında şiddetsizlik mümkün mü” diye sormak gerekmez mi? Muhtemelen döven adam sadece karısını dövmüyor; maçlarda da, kendinden olmayana karşı gösterdiği tavırda da aynı kişi olarak varlığını sürdürüyordur. Amiyane tabirle şiddet iliklerimizde, önce bunu kabullenmek gerek. Yoksa sığınma evinde kalan bir kadının diğerinin saçını yolmak suretiyle kafa derisinde oluşturduğu küçük kelliğin içimizde yarattığı büyük boşluğu kavramamız güç olurdu.

İliklerimize işlemiş bu musibetin en çok da kadınları bulmasının bir anlamı olmalı elbette. Biz bunları tartışa dururken ölümü ile medyada gündeme gelmediyse eğer adını duymayacağımız yüzlerce kadının hayatında şiddet son hızıyla yaşanmaya devam ediyor. Kendisi bir çırpıda tüketilen bir sözcük ama hikayeler öyle değil. Gece vücudunda sigara söndürerek tecavüz eden kocasından sabah eve gelen sucunun eline gizlice sıkıştırdığı not sayesinde kurtarılmış kadınla görüşme yaptığınız sırada bunu yapan o kocanın şu an bir yerlerde hayatına devam ettiğini düşünmek, işyerinde veya kahvehanede sohbet ediyor olduğunu bilmek en hafifiyle çok tuhaf!

Kocaların, babaların ruh hastası olduklarını düşünüyorsunuz, belki öyle olmalarını diliyorsunuz, sonra üzülerek pek de ‘toplum dışı’ olmadıklarını kavrıyorsunuz. Çoğu işine gücüne giden, düzenli hayatı olan insanlar. Muhtar var, müzisyen var, öğretmen olanı var, patron olanı… Kendi düzenini tıkır tıkır sürdüren varlıklar yani! Anlaşılan açıktan görünen özelliklerden değil, daha derinde bir yerlerde konuşlanan bir haleti ruhiyeden söz ediyoruz. Güçlü, yenilmez doğaları müsaade etmediği için mahrem alanlarda ortaya çıkmaya alışmış erkeklik hallerinden, bu hallerin bazen şirazeden çıkmasından, ormana götürdüğü karısının burnunu kestikten sonra karşısına geçip sigara içmelerden… [http://www.milliyet.com.tr/cinsel-organi-yakildi-burnu-kesildi-gundem-1899144/ ]

Bu psikolojiyi irdelemeyi ilerleyen satırlara bırakalım ama insanların bu kadar hastalıklı olup bu kadar normal hayatlar sürmeleri gerçekten dehşete düşürmüyor mu insanı? Önce hastalık, sağlık, normal, anormal kavramlarının nasıl birbirinin yerine geçebileceğini idrak ediyorsunuz. Sonra tımarhane denen sınırın dışı normal kabul edildiğinden (veya hastalığın orada sıkışması gereken bir şey olduğunu bildiğimizden) toplumun arızalarının gizlendiğini anladığınızda iş çözülüyor. Yani bu normallik denen halin nasıl patolojik olduğunu kavrıyorsunuz, “karnından sıpayı, sırtından sopayı” normalliği… Burada kritik sözcük tutarlılık aslında… “Kocasının nikahında” tabiriyle kocasının sözünden çıkan kadının kötü muamele görmesi arasındaki tutarlılık.

Sonuçta toplumun kabul ettiği (onayladığı) ile reddettiği arasındaki diyalektik ilişkiden bahsediyoruz. Kızını kötü niyetli insanlara karşı korumak isteyen bir babanın, onun davranışlarına sınırlama getirmesi çok masum görünebilir; ama aynı babanın yan apartmanda ‘dul’ yaşayan veya ‘açık’ giyinen kadın için beslediği niyetler tam da bu masum kaygının tamamlayıcısı olabilir. Çocukların sağlığı adına pornografiyi yasaklayacak kadar korumacı tavır alan bir toplum için çocuk evliliğinin meşru olması gibi. Bu gerçekten pek çok açıdan kurcalanması gereken bir ikiyüzlülük… Namus gibi erkek icadı kavramlarla cinsel alanın erkeğin yararını gözetecek şekilde dizayn edildiği gerçeğini biliyoruz. Erkeğin içgüdüsünü destekleyen en karanlık uzlaşmayı belki de ensest gerçeğinde görüyoruz. Kadına kesinlikle inanılmaması veya kuyruk salladın diye suçlulaştırılmasından feci bir tavır daha var; baba tecavüzüne maruz kalmış bir genç kızın susması yönünde çabalayan aile silsilesi… Evet inandıkları durumda da kadın sussun istiyorlar. O halde soru şu, bu sır açığa çıktığında parçalanacak olan nedir ki mağdurdan değil failden yana tavır alınır?

Kabul edelim ki sexüel patalojilerin gizlenmesini mümkün kılan bir toplumsal var, bu toplumsalı örgütleyen bir siyasal da var. İBB’ye ait bir havuzun 2013 yaz dönemi pr ogramında öğrenciler yaş ve cinsiyete (4-6 yaş dahil) göre gruplara ayrılmış ve 12 yaş kız öğrencilerin ders saatinde erkek ebeveynlerin havuza gelmesini engelleyen bir kural konmuştu. Düşünmeden edemiyor insan, 12 yaş kız çocukların yanında erkek veli içeri almayan kamu yöneticileri hangi klasmandadır, koruyan mı tehlike arz eden mi? Belli ki ve ne yazık ki bu kural havuzun kenarında çocuklarını izleyecek ana babaların hoşuna gitmişti, tribünlerin onayı olmadan bu uygulamayı sürdürmek zor olurdu zaten.

Yüzyılların ürünü olan erkek egemen zihniyetin bugünkü muhafazakar iktidarla yaptığı dans ve bunun kadınlar aleyhine yansımaları başlı başına bir konu. Kadına karşı şiddeti konu eden ve 2012 yılında yürürlüğe giren 6284 sayılı kanun, kadın örgütlerinin tüm karşı koyuşuna rağmen, “ailenin korunması” ibaresiyle başlamıştı. Hükümetin yasal düzeydeki girişimleri, uygulamaları veya açıklamaları pek çok platformda tartışılıyor, eleştiriliyor ve bu durum sonlanacağa da hiç benzemiyor. Değil alt metinler, kullanılan dilin direkt kendisi infial yaratmaya yetecek güçte. Dilimize Mor Çatı sayesinde ‘sığınmaevi’ olarak yerleşmiş bir hizmet için (kanunda ve kamu hizmetlerinde) ‘konukevi’ tabirinin yeğlenmesi de sorunu dayandırdıkları varsayımın açık bir göstergesi sayılabilir.

Gündelik yaşamdan kamu hizmetlerine dek, erkek egemen sistemin verileri itinayla işlenmiş durumda. Bu izleri takip edince görüyoruz ki bazen açık bazen örtük ama mutlaka bir kadın karşıtlığı var. Erkeğin olmadığı yerde erk’in devraldığı bir karşıtlık. Böyle olunca sıradan vatandaşı geçelim, geç vakte kadar dışarıda gezdiğin için baba dayağını hak etmişsin diyen polis, bekareti duruyor diye tacize soruşturma başlatmayan savcı, kocanın tecavüzünü suç saymayan hakim, karı-koca kavgası diye darp raporu vermeyen hekim tuhafımıza gitmiyor. Taktığı poşuyu delil sayıp bir genci (25 ay) içeri atabilecek süratte bir kanun uygulayıcılık varken kadına yönelik suçlarla ilgili hala bir yasa olmaması çok anlaşılır oluyor. Sonuçta kadın cinayeti işleyenler gibi kanun koyucular-uygulayıcılar da bu toplumun içinden geliyor, entelektüel kapasiteleri, analitik düşünme becerileri, değer sistemleri toplumun diğer kesimlerinden farklı değilse farklı bir bakış beklemek abesle iştigal.

Sorun ‘erkek akıl’, kimin taşıdığı önemli değil. Hatta zarar gören de yalnızca kadınlar değil. Erkek egemen sistem aslında erkeklerin de aleyhine bir sistem. Militarist pratiklere maruz kalmak belki ilk akla gelebilecek dezavantaj.[Gazeteci İsmail SAYMAZ’ın şüpheli asker ölümlerinin incelendiği çalışmasında askerlik kurumunun tüyler ürpertici gerçeklerine tanık olmak mümkün. Esas Duruşta Cinayet, İletişim Yay, 2014] Gündelik hayatta kadınların karşılaştığı şiddet biçimlerinin normalleşmesiyle militarist yapının erkeklik rollerini pekiştirmesi arasındaki sıkı ilişki toplumsal cinsiyet çalışmalarında önemli bir vurgu. Ve bunun öznesi olan erkeklerin de pekala ‘müşteki’ konumuna girebildiği açık. Bu anlamda ataerkil normları sorgulayan, toplumsal cinsiyet rollerinin erkekler üzerindeki dayatmaları ve bunun ağır bedellerini tartışan erkeklik çalışmalarının da hız kazandığı görülmekte.⁸

II.

Kadına şiddet sorunu düşünülürken erkeklerin mercek altına alınmaması, iflah olmazlar düşüncesinden öte bir çeşit doğal felaket kabulü ile yaygın tabirle “onunla yaşamayı öğrenmek” stratejisi sanki. ‘Rehabilitasyon’un temelinde kadını korumak var, tedbir niyetiyle de olsa kadınlar (ve çocukları) sığınma evlerinde kapalı tutulurken adamlar dışarıda hayatı kendi istedikleri şekilde organize etme olanağı buluyor ve de tehditle, şantajla gücüne güç katabiliyor. Aslında gerçek, bir zavallı mahlûkata ödün vererek onu sakinleştirmeye çalışıyor olduğumuz.

Şiddet uygulayan erkeğin özellikleri incelendiğinde sahiden ortaya acınası bir durum çıkmıyor değil. İnsanların genellikle ‘yetersizlik duygusu’ ile baş edemediği için şiddeti bir çıkış yolu olarak gördüğünü; dayak atan kişilerin aslında eksik, zavallı hissettiklerini, karşıdakini güçsüzleştirdikçe kendilerini güçlü hissettiklerini biliyoruz. Şiddetle ilgili bazı psikanalitik görüşleri aile içi şiddet konusuna uyarlayan Işıl Vahip, “evde eşini döven erkeklerin çoğu, sanılanın aksine dışarıda çok uyumlu, anlayışlı görünür. Bu bireyler, evde saldırgan bir tutum sergiledikleri halde, dışarıda yineleyici biçimde, kendi yaşamını istediği gibi yönetemeyen edilgin kurbanlar durumuna düşer” diyor.⁹ Düşük benlik saygısı, bağımlılık, özgüven eksikliği, engellenmeye karşı düşük tolerans gibi şiddet uygulayan bireylerde görülen özelliklerin çocukluk yaşantılarıyla bağı ve gelişimsel süreçlerle ilişkisi psikiyatri-psikoloji literatüründe ele alınan bir konu.¹⁰

Şiddettin nedenleriyle ilgili olarak bilimsel çalışmalar ışığında geliştirilmiş çok çeşitli açıklamalar var. Şiddet uygulayan bireylerin (ve mağdurların) kişilik özelliklerine (genetik yatkınlık, endokrin yapılar, beyin disfonksiyonları) odaklanan biyopsikopatalojik modeller indirgemeci olmakla eleştirilse de ¹¹ şiddet eğilimi olan erkekler arasında ‘kişilik bozukluğu’ tanısı olanlara sık rastlanıyor.¹² [DSM-IV’e (Amerikan Psikiyatri Birliği’nin psikiyatrik hastalıkları sınıflandırma sistemi) göre kişilik bozuklukları: Paranoid Kişilik Bozukluğu (KB), Şizoid KB, Şizotipal KB, Histriyonik KB, Borderline KB, Narsisistik KB, Antisosyal KB, Obsesif-Kompulsif KB, Çekingen KB, Bağımlı KB. Bkz: Enes BAŞAK, “Kişilik Bozuklukları Türleri ve Tanımları” http://www.medikalakademi.com.tr/kisilik-bozukluklari-psikiyatri/#%5D

“Ya benimsin ya toprağın” kalıbının bu bozukluğun hangi derecesi veya türüne girdiği elbette bu yazının sınırını aşıyor ama toprağa verilen kadınların fazlalığına bakılırsa burada öfke kontrolündeki başarısızlık, duygularını saldırganlık dışında bir yolla ifade etmeyi bilmemek gibi iletişimsel sorunlardan daha fazlası olduğunu kestirmek zor değil. Erkek egemenliğine dayalı toplumsal cinsiyet rollerinin erkeklere sosyal bir kimlik yüklemenin ötesinde zihinsel, duygusal bir donanım kazandırdığını unutmamak gerekir- kadın cinsi üzerinden, anadan bacıya avrada, onun cinselliği üzerinden kendi özdeğerini belirleyen bir donanım bu. Bu anlamda toplumun erkekler için sosyal psikoloji deneylerine benzer bir düzenek olarak işlev gördüğünü gözden kaçırmamak gerekir.

Bir gruba belli ayrıcalıklar tanındıktan sonra diğerlerine yönelik tavırlarının nasıl aniden değiştiğini gözlemlemek açısından ABD’li ilkokul öğretmeni Jane Elliot’un 1969’da öğrencilerine yaptığı deney ¹³ iyi bir örnek olabilir: Eliot bir gün sınıfa gelip öğrencilerini mavi gözlüler ve kahverengi gözlüler olarak iki gruba ayırır. Mavi gözlülere kahverengi gözlülerden daha iyi, daha üstün, daha akıllı oldukları gerekçesiyle bazı özel ayrıcalıklar tanır. Dakikalar içinde, mavi gözlüler kahverengi gözlülere aşağılayıcı sıfatlar takmaya, alay etmeye başlarlar; kurallara uymadıklarını düşündüklerinde kahverengi gözlüleri cezalandırmak için çok hevesli olurlar. Deneyin ikinci gününde, Elliot önceki gün yanlış yapmış olduğunu söyleyerek ayrıcalıkları bu sefer kahverengi gözlülere verir. Yine dakikalar içinde olan kahverengi gözlüler mavi gözlülere aynı aşağılayıcı/ayrımcı muameleleri yapmaya başlarlar. Toplumumuzda kadınların yaşadığı aşağılanmalara bakınca otorite eliyle yaratılmış bir kurgunun içinde olduğumuz hissine kapılmamak imkansız. Erkekler ve onun kaburgasından yaratılmış kadınlar arasında yaşanan deneyin sonuçlarını izliyor gibiyiz. Namusuna halel gelen erkeğin duygularını ve bu sebeple kalkıştığı işleri aldığı cezadan daha meşru kılan bir sistem, bir tertibattan başka ne olabilir?

Kurgu böyle olunca da bir anda cinnet geçiren hep erkekler oluyor! Kendisine karşı koyan kadını bastırmak için akıllara zarar yöntemler keşfetmekte hiç zorlanmayan erkekler… Kadınını çok sevenlere has kezzap dökmek gibi yöntemler… Ve bunlar basitçe aşırı sevme-sevilmeme, kıskançlık sözcüklerine gelip sıkıştığında kimseye yabancı gelmiyor pek, belli ki bir bağışlayıcılık var, belki de tüm toplumun yaptığı şey daha göz yumulur bir şey? Aslında ne kadar kanıksadığımızı anlıyoruz. Yatağın örtüsü bozuk diye, eve birini mi aldı diye kadını hastanelik eden adamlarla kaynıyor her yer. Nasıl bir tehlikeyle yaşadığımızı fark dahi etmiyoruz.

Hakaret, aşağılama, kontrol, baskı, tehdit, engelleme, özgürlükten yoksun bırakma gibi çeşitli şiddet davranışlarının ötesinde vahşet dolu olaylardan söz ediyoruz. Boşanma davası açtığı kocası tarafından İzmir’de 10 gün rehin tutulup bıçaklanarak öldürülen Yeşim Baytar’ın sırtına kocasının jiletle ismini kazımış olması küçük bir ayrıntı olamaz herhalde? Ölümle sonuçlanan şiddet olaylarının çoğunda ağır işkence var. Bu henüz hayatta olanlar için işkencenin sürmekte olduğunun da kanıtı aynı zamanda.

Bu vahametin çok da farkında değiliz çünkü; birincisi işkence görünmez bir eylem, kocası tarafından kafası çekyatın altına sıkıştırılıp saatlerce öyle tutulduğu için yüzüne kan oturan kadına komşusunun “ama kocan hiç belli etmiyor, çok iyi bir insan” diyebilmesine sebep olan bir görünmezlik. İkincisi ve daha da kötüsü, görünür olsa bile cinayete varmadığı müddetçe suç gibi algılanmıyor, “bir anlık sinir, olmuş bir kaza” türünden olağanlaştırma her zaman devrede. Bu psikopatolojik durumun erkeklere ‘hasta’ kontenjanından bağışlanma fırsatı tanıması ise cabası. Oysa burada tam yerine oturan bir sözcük var: Taammüden. Esas olarak potansiyelini gerçekleştirmesini destekleyen bir düzen içinde her bir erkeğin bu durumdan ne kadar hoşnut olduğuna bakmak lazım. Bu anlamda durum hiç iç açıcı değil. Hatice Meryem hikayelerine özgü can yakıcı bir sadelik ve basitlikte işleniveriyor cürümler, eve kilitleyip günlerce aç susuz bırakmalar, çamaşır ipiyle elleri bağlayıp maket bıçağıyla açılan kesiklere tuz basmalar… Kırıldıktan sonra kendi kendine kaynayan kemiklerinden bahseden kadın sayısı hiç az değil. Serinkanlılık cidden önemli bir şey, karısını baltayla öldürmeden önce abdest alıp namaz kılmayı başarmak mesela ve bunu yapan katilin 81 yaşında olması ve iftarda ses duyulur diye cinayeti işlemek için sahuru beklemesi… [Ramazan ayı içinde (02.07.2014) gerçekleşen bu elim olaydaki ironik ayrıntılardan biri de merhumun adının Adalet Kahraman olmasıydı.]

Dolayısıyla erkeklerin derin tahlillere muhtaç bu ‘klinik’ durumu masaya yatırılmayı fazlasıyla hak ediyor. Ve ister hastalıklara ister erkek egemen sistemin sakatlamasına dayansın bu ‘kişilik bozukluğunun’ suç işlemesine fırsat veren koşulları, yeniden işleyen mekanizmaları tartışmak kadına yönelik suçlarla mücadele açısından bir kez daha önem kazanıyor. Suç önemli bir kavram. Eğer müeyyidesi varsa bir şey suç olarak kabul ediliyor demektir ve eğer o şey ceza yöntemine bırakılmayacak kadar önemseniyorsa çözüme kavuşması için politika üretilmesi gerekir.

III.

Şiddetin suç davranışıyla ilişkisi çeşitli disiplinlerden pek çok araştırmacının ilgisini çekmiş bir konu: Erkek mahkumlarla ve suç öyküsü bulunan erkek hastalarla (psikotik) yapılmış iki ayrı araştırmada da ¹⁴ bu kişilerin sosyodemografik özellikleri, özgeçmişleri ve klinik özelliklerinin suç davranışıyla ilişkisi istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuş. Sosyodemografik özelliklerin doğuştan gelen diğer özellikler kadar değişmez olmasının verdiği ilhamla bu bulguların tersinden işlenmesinin hangi sonuçlara ulaştıracağı merak uyandırıyor. Kapalı alanda (cezaevi ve hastane) bulunan bireylerden örneklem oluşturarak onların taşıdığı özellikler üzerinden genellemelere ulaşılması dışında hangi koşulların suça bulaşmaya veya ruh sağlığı açısından ciddi boyutlarda hastalanmaya elverişli ortam yarattığı şeklinde bir varsayımla yola çıkmak da mümkün. Aslında açık alandaki büyük örneklem kümesinden bunu az çok kestirebiliyoruz. 3.sayfa haberleri gibi pek de bilimsel olmayan ölçme yöntemleriyle!

Aile içi şiddete neden olan risk faktörleri açısından bakıldığında eşler arasındaki saldırganlığın ekonomik olarak güçlü kesime oranla daha çok işçi ve orta sınıftan olan çiftlerde daha fazla yaşandığını, erkeğin eğitim seviyesinin azlığı ve işsiz olması ya da iş yaşamındaki istikrarsızlığı ile kadının şiddete maruz kalması arasında bir ilişki olduğunu gösteren araştırma sonuçları bulunmakta.¹⁵

Bu sonuç, şiddet yaygınlığı açısından belli grupları suçlulaştırmaya bahane olması için değil, bu grupların yaşam şartlarının kadına şiddete çözüm aşamasında kapsam dışı bırakılmaması için değerlendirilmesi gereken bir sonuç. Nitekim şiddetin yalnızca belli gruplarda yaşandığına itiraz eden, şiddet uygulayanların sadece düşük gelir düzeyli, eğitimsiz ailelerden geldiği inancının aksine her gelir düzeyinden, her eğitim seviyesinden, her meslek grubundan ve her yaştan kadınların şiddete maruz kaldığını gösteren araştırmalar var.¹⁶

Belki de bu iki veri yan yana konduğunda çıkan sonuç şu: Elbette erkek şiddeti mesleğin ve kazancın garanti edemediği bir sorun; yani şiddet her yerde karşımızda ama şiddetsizliğin bir gelişmişlik gerektirdiğini reddetmek olası değil. En basitinden Maslow’un ihtiyaç kuramına göre yüksek derecedeki gereksinimlerin giderilmesi için daha alt derecedeki gereksinimlerin tatmin edilmiş olması gerekir. Yani fizyolojik ihtiyaçlar ve güvenlik ihtiyacı (karnını doyurma, barınak, düzenli çevre) karşılanmadan ait olma, sevgi, saygı gereksinimleri ve kendini gerçekleştirme gereksinimleri karşılanamıyor.

Dolayısıyla temel gereksinimler karşılanmayınca bir toplumda üreyen sorunları tartıştığımızda sınıfsal bir analize doğru yürüyor oluyoruz. Zaten “sosyo-ekonomik etmen” denen şey ekonomik girdilerin toplumsal çıktısı değil mi bir anlamda? Yoksulluk varsa mesela yalnızca maddi ihtiyaçlardan mahrum kalmak değil başka insani maliyetler de var demektir. İşsiz, evsiz, güvencesiz, yardıma muhtaç kitlelerin artmasıyla kolay yönetilmeye uygun hale gelmesi arasındaki ilişki maskelendiği müddetçe bu maliyetlerin artmasından doğal bir şey yok.

Bilindiği üzere şiddet türlü eşitsizlik düzeylerinin, adaletsiz uygulamaların had safhada olduğu bizim gibi toplumlarda başvurulması kaçınılmaz bir yol. Sorunlarla baş etmekte kullanılan en kestirme yol. Hal böyle olunca, bireyi toplumsal bilinç üzerinden açıklamaya çalışmış Wilhelm Reich’ın meşhur sözünde dediği gibi “asıl açıklanması gereken, neden aç insanın çaldığı ya da sömürülen adamın grev yaptığı değil, neden aç insanların çoğunun çalmadığı ve sömürülenlerin çoğunun greve gitmediğidir.” Asıl sorulması gereken tüm toplumun nasıl çıldırmadığıdır. Yoksa zaten çıldırmış olduğumuzun farkında mı değiliz?

Linç ve benzeri toplu şiddet olaylarının mesela toplumsal meşruiyetinin bu kadar yüksek olması yeterince korkunç değil mi? Kamusal tartışmada çoğu kez şiddetin kendisi değil maruz kalan kişi ya da grupların hak edip etmediği önem kazanıyor, bu haklılığa da elbette fail karar veriyor, mağdur bir travestiyse veya Müslüman mahallesinde salyangoz satmaya kalktıysa mesela işi zor.

Şiddetsizlik mümkün mü sorusunun böyle bir işlevi de var: Nasıl bir toplumda yaşadığımızın farkında mıyız? Bu soruyu 30 yıl savaş yaşayan bir toplum üzerinden yeniden düşünmek de gerekebilir. Savaş yalnızca silahlı güçler arasında yaşanan bir süreç değil çünkü, savaş koşullarının bir toplumda yarattığı görünmez tahribatlar var. Gazetelerde yer alan öldürülmüş ve işkence edilmiş insan bedenlerine ‘düşmana’ ait olmalarından dolayı yıllarca hınçla bakmamızın, sırtından bıçaklı bir kadının gazetedeki [7 Ekim 2011 Habertürk] çıplak resmine daha rahat bakabilmemize katkısı olmuştur pekala. Bu noktada yaşadığımız tüm sorunları, korkuları bir ötekine nefret-öfke duyarak aşmayı öğrenmemizden de bahsetmeliyiz, bezen öteki ırk, bazen öteki din, bazen öteki cins… Toplumsal hiyerarşinin düzenlenmesi ve bu düzenin hakim sınıflar yararına işlemesi için her tür ayrımcılığın nasıl işlevsel olduğundan bahsetmeliyiz.

Kadrajı büyüttüğümüzde göreceğiz ki kadına yönelik şiddet yalnızca bireysel güdülenmeyle ortaya çıkan bir davranış değil. Şiddet uygulayanın motivasyonunu genel olarak mağdurun kim olduğuna bakarak saptamak da olası. Şiddete uğrama riski yüksek olan grupları alt alta sıraladığımızda faile de yakından bakmış oluyoruz bir anlamda: En başta kadınlar (sırasıyla kız çocuğu, adolesan kızlar, gebe kadın, 30 yaş altı çocuklu kadın, HIV(+) kadın, yaşlı kadın), sonra çocuklar, yaşlılar, özürlüler, göçmenler, mülteciler, etnik azınlık mensupları ¹⁷. Üstünlüğe dayanan bir cesaret, ama ille de karşıdakinin güçsüzlüğü… O halde güce dayalı bu çarkın kadın sorununa geçen dişlilerini tahlil etmek hayati önem taşıyor; erkek egemen sistemin diğer ayrımcılık, baskı, şiddet ve sömürü biçimleriyle nasıl uyum içinde çalıştığını izlemek de. Elbette iktidar sahipleri kendi çıkarları için dönen bu çarkın yarattığı toplumsal patolojilerle ilgilenmeyecek. Onun işi ortaya çıkan ‘kişilik bozukluğunu’ kadını öldürdüğünde hafifletici sebep olarak kullanmak.

Kadına yönelik şiddet özerk bir sorun olmasına rağmen diğer şiddet alanlarından ve süreçlerinden yalıtılarak ele alındığında mücadele yöntemlerinin zayıflaması kaçınılmaz bir şey. Şiddeti ortaya çıkaran ve pekiştiren faktörlerin bir çember gibi birbirini tamamlıyor olması bütüncül bakışı zorunlu kıldığı gibi adeta kaçınılmaz olan şiddetin neden kader olmadığını anlamayı da kolaylaştırmakta. Bu arada şiddetin kaçınılmazlığının erkekleri masumlaştırdığını söyleyemeyiz. Gayet açık ki erkek şiddeti erkeği cani kadını ölü yapıyor. Hayatta kaldığında da yüzünün morluğundan, gözünün patlağından utandığı için hastaneye-polise gitmeyen yine kadın oluyor. Ola ki 155’i aramaya cesaret ederse ekip aracına bindirilip mahalleden götürüldüğü anı unutmuyor, unutamıyor. Pek çok kadının bir dahaki sefere polis çağırmaması sadece yaşadıkları utancın değil, onları izleyen gözler olduğunun da kanıtı. Sahiden o polis aracı o mahalledeki o eve ikinci (üçüncü, beşinci, …) seferini neden yapsın ki…

Şu bir gerçek ki kadına yönelik şiddet öyle kolay kapatılacak bir konu değil. Bu nedenle kadına yönelik şiddetle mücadelede “eğitim şart” kolaycılığına kaçan, en hafif tabirinden ‘hafif’ yaklaşımlar sırf bir samimiyet sorunu değil aksine manipüle etme sorunudur. Toplumsal cinsiyet rollerini üreten tüm toplumsal kurumların ve ilişkilerin değişken haline gelip gelmediği şiddetle mücadele çabalarında önemli bir ayrım noktasıdır. Dolayısıyla ancak bu sorunun bütün bileşenleriyle mücadeleyi göze alan kadın hareketi gerçek bir kılavuz olabilir. Kadına karşı olanların şiddete karşı durması beklenemez..

¹ – Bkz: http://www.kadindayanismavakfi.org.tr/siddet-nedir /Erişim Tarihi: 05.02.2014
GERİ GİT

² – Bkz: http://www.kadindayanismavakfi.org.tr/siddet-nedir /Erişim Tarihi: 05.02.2014
GERİ GİT

³ – Yasemin Yüce TAR, “Üniversitelerde Kadına Yönelik Şiddet Nasıl Tartışılıyor?” , Uluslararası Katılımlı Kadına ve Çocuğa Karşı Şiddet Sempozyumu, Ankara, 27-28 Nisan 2012- I.Cilt-s.25 GERİ GİT

⁴– Nükhet SUBAŞI, Ayşe AKIN, “Kadına Yönelik Şiddet: Nedenleri ve Sonuçları”
http://www.huksam.hacettepe.edu.tr/Turkce/SayfaDosya/kadina_yon_siddet.pdf /Erişim Tarihi: 01.02.2014 GERİ GİT

⁵– Melike DİŞSİZ, Nevin HOTUN ŞAHİN, “Evrensel Bir Kadın Sağlığı Sorunu: Kadına Yönelik Şiddet”, s.51
http://hemsirelik.maltepe.edu.tr/dergiler/cilt1sayi1agustos2008/cilt1sayi1a2008/50_58.pdf /Erişim Tarihi: 01.02.2014 GERİ GİT

⁶ – Devrim AYDIN, “Uluslararası Ceza Mahkemesi Temel Belgeler Derlemesi”, Ank:2006
http://www.ihop.org.tr/dosya/ucm/ucm.pdf /Erişim Tarihi: 13.02.2014
GERİ GİT

7- Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı 2012-2015, Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Ankara, S.9
http://www.kadininstatusu.gov.tr/upload/kadininstatusu.gov.tr/mce/2012/kadina_yonelik_sid_2012_2015.pdf /Erişim Tarihi: 03.03.2014
GERİ GİT

⁸– Egemen KEPEKÇİ, “(Hegemonik) Erkeklik Eleştirisi ve Feminizm Birlikteliği Mümkün mü?” Kadın Araştırmaları Dergisi Yıl: 2012/2, Sayı: 11, Sf. 59-86
GERİ GİT

⁹ – Işıl VAHİP, “Evdeki Şiddet ve Gelişimsel Boyutu: Farklı Bir Açıdan Bakış” Türk Psikiyatri Dergisi 2002; 13(4): 312-319
GERİ GİT

¹⁰ – Peykan GÖKALP, “Şiddet Ve Nefrete Psikanalitik Yaklaşım, Hekime Şiddet Nereden Çıktı”, İstanbul Psikanaliz Derneği, http://www.ttb.org.tr/siddet/images/stories/file/pdfler/psikanalitikyaklasim.pdf Erişim Tarihi: 21.03.2014
– İlyas ÖZGENTÜRK, Vedat KARĞIN, Halil BALTACI, “Aile İçi Şiddet ve Şiddetin Nesilden Nesile İletilmesi”, Polis Bilimleri Dergisi Cilt:14 (4)
GERİ GİT

¹¹ -Ayten Zara PAGE, Merve İNCE, “Aile İçi Şiddet Konusunda Bir Derleme” , İstanbul Bilgi Üniversitesi, Türk Psikoloji Yazıları, Aralık 2008, 11 (22), 81-94
GERİ GİT

¹² – Canani KAYGUSUZ, Melek KALKAN “Kadına Yönelik Şiddete Psikoloji İçinden Bakmak” Uluslararası Katılımlı Kadına ve Çocuğa Karşı Şiddet Sempozyumu, Ankara, 27-28 Nisan 2012, I.Cilt, s.86
GERİ GİT

¹³ – Nükhet SUBAŞI, Ayşe AKIN, “Kadına Yönelik Şiddet: Nedenleri ve Sonuçları” s.13
http://www.huksam.hacettepe.edu.tr/Turkce/SayfaDosya/kadina_yon_siddet.pdf Erişim Tarihi: 01.02.2014
GERİ GİT

¹⁴ – Murat PAKER, “Psikolojik Açıdan Önyargı ve Ayrımcılık”, Ayrımcılık: Çok Boyutlu Yaklaşımlar, Der: Kenan ÇAYIR Müge AYAN CEYHAN, Bilgi Üniversitesi Yay, İst:2012
-Hüseyin GÜLEÇ, Medine Yazıcı GÜLEÇ, Semra Ulusoy KAYMAK, Mürüvvet TOPALOĞLU, İsmail AK, “Şiddet İçeren Suç Davranış Öngörülebilir mi? Erkek Mahkumlarda Yürütülen Bir Cezaevi Çalışması” (Klinik Psikiyatri 2011;14:94-102)
– Fatih ÖNCÜ, Mustafa SERCAN, Can GER, Rabia BİLİCİ, Cenk URAL, Niyazi UYGUR, “Sosyoekonomik Etmenlerin ve Sosyodemografik Özelliklerin Psikolojik Olguların Suç İşlemesinde Etkisi” Türk Psikiyatri Dergisi 2007; 18(1):4-12
GERİ GİT

¹⁵– Ayten Zara PAGE, Merve İNCE, “Aile İçi Şiddet Konusunda Bir Derleme”, İstanbul Bilgi Üniversitesi, Türk Psikoloji Yazıları, Aralık 2008, 11 (22), 81-94- s.84 GERİ GİT

¹⁶ – Doç. Dr. Dolunay ŞENOL, Doç. Dr. Sıtkı YILDIZ, “Kadına Yönelik Şiddet Algısı-Kadın ve Erkek Bakış Açılarıyla” http://kasumer.kku.edu.tr/anasayfa/dokumanlar/KADINA_YONELIK_SIDDET_ALGISI_KITABI.pdf Erişim Tarihi: 01.02.2014
GERİ GİT

¹⁷ – Nükhet SUBAŞI, Ayşe AKIN, “Kadına Yönelik Şiddet: Nedenleri ve Sonuçları”
http://www.huksam.hacettepe.edu.tr/Turkce/SayfaDosya/kadina_yon_siddet.pdf Erişim Tarihi: 01.02.2014 GERİ GİT

23 Şubat 2015 | 0 Yorum

Erkek Şiddeti ve Feminist Tutum

Gerek Özgecan’ın katli, gerekse bu vahşetin sonrasında ortaya çıkan toplumsal hareketlenme, birçok tartışmayı beraberinde getirdi. Bir yandan “idam, hadım, linç” sesleri yükseledursun, bir diğer yandan da bu olaya dönük tepkilerin içinden eril zihniyetin yeniden ve yeniden fışkırdığını görmek durumunda kaldık. Katilin anasına, bacısına küfredenlerden tutun da, yedi sülalesinin bir yerlerine koyan insanlara bazen meram anlatmaya çalıştık, bazen öfkemizden ne yapacağımızı bilemedik.

Tüm bunlar yetmezmiş gibi bir diğer ses, koroya eklenmekte gecikmedi: “ Bu kadın-erkek meselesi değil, bu bir insaniyet meselesi.” “Olayı politikleştirmeyin, burada çok insani, çok vicdani bir durum var.” Bu sesin nasıl “üretildiğini” yani münferit olmayıp bizatihi ideolojik bir alt yapısı olduğunu görmek zor değil. AKP’nin eşitlik mücadelesini bile zoraki bir “eş değerlik” kabulüne indirgemek adına kurdurduğu bir STK (?) olan KADEM, televizyonlarda günlerdir bu söylemi yaygınlaştırmaya çalışıyor. Hülya Gülbahar başta olmak üzere feministler bu algı yönetiminin söylem mekanizmasına ne kadar çomak sokarsa soksun, söz yayılıyor: “Mesele kadın-erkek meselesi değil.”

KADEM’i, kadın meselesine dair hassasiyeti ancak genç bir kadının hunharca katledilip yakılmasıyla ortaya çıkan güruhu bir kenara koyalım (şimdilik). Kadınlar bu ve benzeri tepkilerle Kadıköy Boğa’da -kadınların çağrısıyla- gerçekleştirilen eylemde de karşılaştılar. Feministler, yıllardır tüm yayın organlarında, kitaplarda, röportajlarda yeterince net şekilde ifade ettikleri şeyi, yani kadının özne olduğu eylemin katılımcısının kadınlar olması gerektiğini bir kez daha anlatmaya mecbur bırakıldılar. Mecbur bırakıldılar çünkü böyle acılı ve öfkeli olduğumuz bir günde dahi erkeklere laf anlatmaya çalışmak, tercih değil ancak bir zorunluluk olabilir.

Kısaca özetlersek, bir yandan kadın konusundaki duyarlılığı son derece güdük bir kesimin, diğer yandan AKP’nin “bu kadın-erkek meselesi değil” demesiyle uğraşırken, bir diğer yandan bazı sol grupların da farklı argümanlara dayanarak aynı söylemi yinelediğine şahit olduk. O söylem, bugün İleri Haber’de yayımlanan bir yazıda vücut buldu. *

Yazının başlığı “Kapitalist Şiddet ve Feminist Tutum”. İlk olarak IŞİD vahşetinin kurbanı olmuş bir kadınla giriş yapılıyor yazıya, ardından Ukrayna’daki tecavüz ile devam ediyor. Bir sonraki örnekte, Özgecan’ın katillerinin “ülkücü” oluşundan bahsediliyor.

Milliyetçiliğin, milliyetçi-muhafazakarlığın, köktendinciliğin kendini var ediş biçimi tamamen erildir. Bu ideolojiler, kendilerini ve kurumlarını inşa ederken, kadını ancak bir araç olarak görür ve şekillendirirler. Dolayısıyla, bu düşünce yapılarının iktidar olduğu alanlarda tecavüzün, kadına yönelik şiddetin, kadını erkek ile eşit görmeyen bir “eksik cins” olarak tanımlamanın ve buna bağlı sonuçların oluşumu kaçınılmazdır. Ancak bu mantıktan yola çıkarak, tersi ideolojilerde kadınları dikensiz gül bahçesinin beklediği yönünde bir atmosfer yaratmaya çalışmak abesle iştigaldir. Türkiye’de kadına yönelik şiddetin ideolojilere göre istatistiki tutulmuş değil. Ancak senelerdir sığınma evlerinin, kadın hareketlerinin çalışmalarından biliyoruz ki, kadına yönelik şiddet, eğitim, statü, ideoloji, demografik profil vb. kriterleri tanımaksızın uygulanıp devam ettiriliyor. Katillerin ülkücü kimliği, bu ülkede kontrgerillanın ülkücülerle kurduğu politik ilişkiyi refere etmektedir ve bu ilişki, her tür şiddet biçimiyle birlikte tecavüzü de içeren yapıdadır. Bunu inkâr etmek mümkün olmamakla beraber, Özgecan gibi katledilen onlarca kız kardeşimizin katilinin ortak noktası ne ülkücülük, ne dindarlık, ne de eğitimsizliktir. Bu korkunç ortaklık, katillerin erkek oluşundan başka bir şey değildir.

Yazının devamından aynen alıntılıyorum: “Özgecan için oluşan toplumsal tepki, hem kadına yönelik bireysel (eril) şiddet hem de iktidar (siyasal hegemonya) şiddeti açısından birlikte ortaya konmak durumundadır. Bu bakımdan Feminist ve/veya sol-sosyalist olduğunu iddia eden kimi çevrelerce gerek eylemlerde gerek sosyal medyada ortaya konan erkek karşıtlığı üzerinden gelişen seksüel analiz son derece sorunludur. ”

Burada yazarın söylemek istediği şeyi kabaca AKP karşıtı kitle hareketinin, bu cinayet karşısında karma bir şekilde tepki vermesini engellememek gerekir, şeklinde okuyabiliriz. Sol partilerin birçoğunun, AKP karşıtı toplamı nitelikli hale getirmek, bu toplamı mümkün olduğunca sola çekmek gibi bir programı olduğunu, bu heterojen, savruk hareketi gerçek bir kitle muhalefetine dönüştürme amacı güttüğünü biliyoruz. Şahsi olarak, bu amaçla hiçbir sorunum olmadığını belirtmek isterim. Ancak çok iyi biliyoruz ki, bu kitle ile bir gelecek tahayyüllerinin olması, bu kitlenin her dediğini uygulayan bir parti modelini gerekli kılmıyor. Yani kendi ilkeleri söz konusu olunca bu kitle ile yer yer pazarlığa giren, yer yer anlaşmazlığa düşen ve hatta yer yer onu kaybetmeyi dahi göze alan yapıların, feministlerin bu toplamın tüm talep ve enerjilerini karşılıksız kabul etmelerini beklemeleri ve daha ötesine geçerek hareketi böldürmeyiz şerhi düşmeleri tek kelimeyle yersizdir.

Devam ediyoruz: “Bu bakımdan Feminist ve/veya sol-sosyalist olduğunu iddia eden kimi çevrelerce gerek eylemlerde gerek sosyal medyada ortaya konan erkek karşıtlığı üzerinden gelişen seksüel analiz son derece sorunludur. Bir tek AKP ve düzen karşıtı sloganın atılmaması, içeriğin bütünsel olarak ortaya konmamasının yanı sıra, aynı hassasiyeti gösteren; tümüyle insani bir yaklaşımla eyleme katılan erkek bireylerin dışlanması; tüm bu şiddetin sorumlusu sayılırcasına, adeta potansiyel tecavüzcü ilan edilircesine kortej dışına atılmaları ciddi bir akıl tutulmasıdır.”

Burada eleştiriye katılma-katılmamaktan çıkıp aleni yanlışları düzeltmek gerekiyor. “Bir tek AKP ve düzen karşıtı slogan atılmaması” ifadesi, sabrı zorlamaktadır. Burada, kendini ispat etme yükümlülüğü feministlere ait değildir, bu asılsız iddiayı ortaya atanlarındır.

Yazının devamında öyle cümleler var ki, her birini tek tek alıntılayıp cevap verme isteği duymamak mümkün değil. “İçi boş feminist söylem” lafından tutun da, feminizmin patriyarkayla kapitalizmin birlikte işleyişine değinmediğini iddia etmeye ve feminizmi “metafizik” bir ideoloji olarak adlandırmaya giden analizlere ve finalde feminizmi emek mücadelesini bölmekle suçlamaya kadar bir dizi temellendirilemeyecek ve en önemlisi tarih tarafından, kadın hareketinin tarihi ve bu tarihten damıtılan teori ile çürütülecek iddiayla (hakaret demek de mümkün) karşı karşıyayız.

Yazının geri kalanında ise, kapitalizmin ve emperyalizmin şiddetle göbek bağına değiniliyor. Buradaki üslubun altını çizmek gerek. Yazı, Türkiye’de gerçekleşen bir kadın cinayeti ve ona verilen toplumsal tepkiden yola çıkıyor, devamında feminizm eleştirisi yapıyor ve ardından birtakım açıklamalara girişiyor. Burada gizlenen alt metin, feminizmin, şiddete, onu üreten yapılara, şiddetin dayanağını oluşturan ekonomik, tarihsel, kültürel nedenlere dair hiçbir söz söylemediğini, hiçbir toplumsal eylemlilik oluşturmadığını savlamaktadır. Birkaç paragraf sonrasında ise, yazar “Amerika’yı yeniden keşfetme” çabasına giriyor. Diyor ki, anneler de çocuklarına şiddet uygulamaktadır. Buradan da şiddetin yalnızca erkekler tarafından değil, bizzat kadınlar tarafından erken yaşlarda bireylere dayatıldığını, dolayısıyla şiddetin müsebbibi olarak erkekleri gösteremeyeceğimiz sonucuna varmamız bekleniyor. Yazıda okuru canevinden vuracak “Tansu Çiller” örneği de verilmiş. Sanki feministler, patriyarkanın kendi devamını sağlamak adına kadınları da erkekleştirdiğini, bu erkekleştirme sürecinde evlilik, annelik gibi kurumların ve rollerin başat rol oynadığını söylemezmiş gibi, kadınların eksik cins olarak algılanmaları sebebiyle iktidar olma şansı elde ettiklerinde, kendilerini ispat edebilmek adına erkekleşmeyi tercih edebildiklerini hiç yazmamışız, çizmemişiz gibi… Yazar, bir bakıma feminizmle, feminist teori ile değil, kendi kafasındaki “feminizmler” ile kavga ediyor. Zira onlarca farklı yoruma sahip, onlarca farklı akımdan oluşan feminist teorilerden hiçbirinin kadınların şiddet uygulamadığı yönünde bir iddiası yoktur.

Yazı kadın meselesi dışında o kadar çok şeye dayanıyor ve bunun yükünü feminizme yüklüyor ki, cevap verirken bile savrulmamak mümkün değil. Tekrar olduğu gibi alıntılıyoruz: “Ayrıca tüm antropolojik, tarihsel bulgular ve bugünkü ilkellerin arasında yapılan araştırmalar, ilkel komünal toplumlarda eril bir tecavüzün olmadığını gösterdi.”

Kısa ve net bir cevap: Hayır, hiçbir sosyal bilim –hele de bu konularda metodolojisi ve söylemiyle kılı kırk yaran antropoloji- böyle bir şey söylemedi. Burada iki yanlış var. “Bugünkü ilkel” söylemi güncel antropoloji söylemi açısından tamamen yanlıştır. Hadi işi zorlaştırmayalım. Bugün yaşamını farklı coğrafyalarda devam ettiren medeniyet dışı toplumlardan söz ediyorsak, onların yaşamları ile ilk avcı-toplayıcılara dair fikir edinmek, sosyal bilimler açısından hatalı bir çıkarım yapma yoludur. Diğer hata ise, bugünün ya da geçmişin “ilkel”lerinde tecavüze (eril tecavüz denmiş, bu lafa dokunmayacağım bile) dair bulguya rastlanmadığı iddiasıdır. Bu yönde belli tezler olsa dahi, bunlar kanıtlanmış ya da yaygın kabul görmüş değildir. Bugün söz konusu tarihte yaşayan toplumlarla ilgili en genel kabul gören tez, elimizdeki sınırlı kanıta dayanarak söylediklerimizin çoğunun birer varsayım olduğudur. Tecavüzle ilgili M.Ö 9000 gibi bir tarihsel aralığa denk gelen zaman dilimine dair elimizde nasıl bir kanıt olabilir sorusunu bir kez daha soralım. Zaten derdimiz bu değil, olmamalı. Velhasıl bilim bize o dönemde tecavüzün (ve hatta eril tecavüzün!) uygulandığına dair kanıtlar sunsun, bu bizim tecavüze karşı tavrımızda bir değişikliğe yol açmalı mıdır? Elbette hayır! Devam ediyoruz: “Şiddet tamamıyla kapitalizmin sömürü, yabancılaştırma ve hiçleştirme sarmalının ürettiği bir yıkıcılıktır. İnsanın doğasını tarihsel, sınıfsal, diyalektik anlayıştan kopartarak, şiddet ve tecavüzün erkek doğasının ve cinsel kimliğinin bir sonucu olduğunu söylemek, erkeği karşısına alan bir kadın mücadelesi tarif etmek ve bunu erkek düşmanlığına vardırmak düpedüz liberal burjuva taraftarlığıdır. Sol ve sosyalist yapıların, bu feminist pratiğin ve söylemin karşısında durması, ideolojik bir eleştiriyi ve tutumu süreklileştirmesi, sınıf mücadelesinin saflarının sıklaştırılması ve bilimsel tutumdan kaymama noktasında elzemdir.”

Yazar, iddiasını sürdürüyor. Şiddetin mevcudiyetini ve bütün biçimlerini kapitalizme daha da genelleştirelim, sınıflı topluma bağlıyor. Sınıflı toplum düzeninin, şiddetin yaygınlaşması, çeşitlenmesi ve hayatın her alanında bir araç hale gelmesinde şüphesiz çok büyük bir rolü var. Ancak şiddeti salt bununla açıklayabilir miyiz? Bu sosyal bilimlerin (itirazları duyuyorum, egemen sosyal bilim anlayışının değil, pek çok Marksist sosyal bilimcinin de dahil olduğu bir tartışma bu) hâlâ tartıştığı ancak net şekilde cevap veremediği bir soru. Bu sorunun net bir cevabının olmayışı, bize bir tarihsel sorumluluk yüklüyor. Şiddetin önlenebilmesi ve bir araç olarak toplumsal kabulünün ortadan kalkması için, bugünden mücadele etme zorunluluğu. Feminist hareket, tam da bundan bahsediyor, kendini tam da buraya konumluyor. Ancak feministler, bunu yaptıkları için şiddeti erkek doğasına yükleyen liberal bir burjuva taraftarı konumuna indirgeniyor! İnsaf. Daha önce de değindik, birçok feminizm var. Bu yazının hepsi adına konuşmak gibi bir iddiası olamaz. Ancak benim de aralarında bulunduğum birçok kadının, Türk ve Kürt feminist hareketinin sayısız öznesinin “özcü” bir yaklaşıma sahip olduğunu söyleyecek ne var ellerinde? Erkeklerin, kadının özne olduğu eylemde yürümemesi gerektiği iddiası. Bu kadar indirgemeci bir yaklaşım olabilir mi? Derdimizin erkeklikle, patriyarkal sistemin erkeği ile olduğunu, cinsiyet dışında “toplumsal cinsiyet” diye ayrı bir kategori olduğunu bas bas bağırmamıza rağmen, sokaktaki adam ağzıyla “feminizm erkek düşmanlığıdır” demek için bu kadar uzatmaya gerek yok. Zaten niyet kendini giderek daha net ortaya koyuyor. Sol, bu feministlerle yollarını ayırmalı, sınıf mücadelesinin saflarını sıklaştırmalı, bilimselleşmeli.

Sol, bu feministlerle yollarını zaten ayırıyor. Bunu pek de çaba sarf etmeden, tacizcileri, tecavüzcüleri parti-dernek bünyesinde barındırarak, şef tacizlerini görmezden gelerek, yönetim kademesinden kadınları dışlayarak, ayak işlerini kadınların üstüne yıkarak yapıyor. Sene boyunca kadın politikası üretmeyip her 8 Mart’ta kadınlara üstünlük taslayarak, eril diliyle “halk siyaseti yapıyorum” diye övünerek yapıyor. Siz, bu söyleminizi devam ettirerek buyurun sınıfla yakınlaşın, eşit işe eşit ücret diye bağıran, hem fabrikada patron tarafından, hem evde kocası tarafından sömürülen milyonların gerçek taleplerinize kulaklarınızı tıkayın; siz Ankara’da “ne patrona ne kocaya kendimizi gayrı sömürtmeyiz” diyerek çadırlarda direnen Tekel işçisi kadınları “burjuvalıkla” itham ededurun. Siz bilimsellikle yakınlaşıp “ilkel toplumda eril tecavüz yoktur” deyin. Haydi devam edin, yalnız bir kez daha söylüyoruz, yolumuzdan çekilin.

* İlgili yazıya bu linkten ulaşabilirsiniz: http://ilerihaber.org/kapitalist-siddet-ve-feminist-tutum/10565/

20 Şubat 2015 | 0 Yorum

Canilik Değil, Erkek Şiddeti!

Ecehan Balta-Özlem Barın

Kadına yönelik şiddet; bir kadına yönelmiş görünse bile, aslında tüm kadınları susturmayı, bedenlerini ve hatta zihinlerini kontrol altına almayı hedefler. Örneğin, bir sokakta taciz hikâyesi dinlerseniz, o sokaktan artık kolay kolay geçemezsiniz. Özgecan’ı öldüren dolmuşçu olunca, bütün kadınların aklına dolmuşta yaşadıklarından başlayarak “teğet geçtikleri tehlikeler” üşüşür. Anneleri şiddete uğramış kadınlar, uğramamış olanlara göre kendileri de iki kat fazla şiddet görürler. Babaları şiddet uygulayan oğlan çocukları şiddete daha eğilimli olurlar. Şiddet etrafınızı ne kadar çevirmişse, o döngünün içinden çıkmak da o kadar zor olur.

Bir gün bir komşunuz dayak yerse, sizin de yeme olasılığınız artmış demektir. O yüzden şiddet, Ayşe’ye ya da Fatma’ya yönelik değildir, “kadın”a yöneliktir

Şiddet, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin hem nedenlerinden, hem de sonuçlarından birisidir. Toplumsal cinsiyet eşitsizliğini sürdürmek için bu eşitsizlikten çıkarı olanların kullandığı bir araçtır, aynı zamanda bu eşitsizliğin bizzat kurucu öğelerinden biridir.

Kadınların emeklerinin, bedenlerinin, kimliklerinin baskı ve denetim altında tutulmasında zorun, yani şiddetin sistematik bir rolü var, özellikle de kadınların bu baskı ve denetim karşısında özgürlük taleplerinin arttığı durumlarda. Belki hayatında “toplumsal cinsiyet” lafını bile duymamış olan bir erkek, karısını “konuşmuyordu”, “yemek tuzluydu”, “camdan baktı” gibi gerekçelerle (!) bıçakladığında, aslında onu dize getirmeye, itaat etmesini sağlamaya, bedenini ve zihnini kontrol etmeye çalışıyordur. Evlilikte “dayağın cennetten çıkma” olduğunu bilirseniz, bir gün bir komşunuz dayak yerse, sizin de yeme olasılığınız artmış demektir. O yüzden şiddet, Ayşe’ye ya da Fatma’ya yönelik değildir, “kadın”a yöneliktir.

Kadınlar kamusal alanda daha görünür oldukça, daha eğitimli, daha savunmalı hale geldikçe, erkeklerin öfkesinin daha fazla nesnesi oluyor.

Yani, birincisi; şiddet bir cins olarak kadınlara yönelikse, Özgecan öldürüldüğünde, bütün kadınlara tecavüzcü erkeklere direnmememiz, geç saatte dolmuşa binmememiz, okula gitmememiz, bir erkekle yalnız kalmamamız gerektiği mesajı verilmiş olur. Bir kadın öldürüldüğünde, bütün kadınlara ayar verilir.

İkincisi, bugün kadınlara yönelik tacizin, cinsel saldırının, tecavüzün, şiddetin ve kadın cinayetlerinin adeta sıradanlaştığı, kadınların kırıma uğradığı bir toplumda yaşıyoruz. Belli ki, kadınlara yönelik “ayarın” dozunu artırmak gerekmiş ki bu ayar her kadının hergün, her saniye kendini tehdit altında hissetmesine yol açacak “kadın kırımı” (feminicide) düzeyine erişmiş durumda. Kadınlar kamusal alanda daha görünür oldukça, daha eğitimli, daha savunmalı hale geldikçe, erkeklerin öfkesinin daha fazla nesnesi oluyor. Ancak kadına yönelik şiddetin en ağırı olsa bile, tek biçimi feminisid değil. Kadınlar her gün, cinsel, fiziksel, psikolojik, ekonomik şiddetin çeşitli boyutlarını, gündelik hayatın tüm alanlarına sirayet etmiş bir biçimde yaşıyorlar. Örneğin, “kadının fıtratı farklı”, “eşitliğe inanmıyorum” gibi beyanlar; kadınları cins olarak ikincilleştiriyor ve açık bir psikolojik şiddet barındırıyor. Üstelik, doğrudan şiddet kullanımını da artırıyor, çünkü meşrulaştırıyor.

Yasal metinlerin bu şekilde düzenlenmesi, kadınlara yönelik şiddetin cinsiyetçi doğasının belirtilmesi kadınların şikayetçi olmalarında ve yaşadıkları şiddeti görünür kılmada ciddi bir artış sağlamış durumda

Fakat yine de feminisid kavramı üzerinde biraz duralım. Kavram son yıllarda Latin Amerikalı feministler tarafından kadına yönelik şiddetin, özellikle de kadın cinayetlerinin cinsiyete dayalı cinayetler olarak kabul edilmesi ve yaptırımların da bu doğrultuda geliştirilmesi gerektiği talebiyle birlikte önerildi. İnanılmaz ölçüde artan kadın cinayetlerinin toplumdaki genel suç artışıyla birlikte düşünülüp, münferit cinayetler olarak görülmesine karşı bizzat kadınlara yönelmiş bir erkek şiddeti olarak kavramsallaştırılabilmesinin aracı olarak öneriliyor kavram. Feminisid kavramı bugün Latin Amerika’da bazı ülkelerin yasal metinlerine kadın cinayetlerini tanımlamak üzere girmiş durumda. Cinayetlerin faillerine yönelik daha etkili soruşturma yöneltilmesi ve cezaların da bu özel kategori altında artırılması öngörülse de uygulamada çok önemli bir ilerleme henüz kaydedilmiş değil. Diğer yandan yasal metinlerin bu şekilde düzenlenmesi, kadınlara yönelik şiddetin cinsiyetçi doğasının belirtilmesi kadınların şikayetçi olmalarında ve yaşadıkları şiddeti görünür kılmada ciddi bir artış sağlamış durumda.

Elbette kadınların kadın oldukları için şiddete maruz kaldıklarını ve bu şiddetin giderek artarak bir kırıma evrildiğini adını koyarak kabul etmek önemli. Bu aynı zamanda önlemeye yönelik önlemlerin geliştirilmesinde de önemli bir adım. Ama yine de kavramın şiddetin sistematik karekterini ortaya koymakla birlikte şiddetin faillerini, yani erkek özneleri ve şiddetin sistematik karekterini patriyarkal düzenden almasını gizleyen bir tarafı var, özellikle de ana akım metinlerde kavramın bu şekilde yüzeysel bir kullanımı da gelişmekte. Feminisid kavramı kadınlara yönelen şiddetin sistematikliğine, artışına vurgu yapıyor ve bunu kadın düşmanı politikalara bağlıyor. Neoliberal muhafazakarlık altında gittikçe aratan kadın düşmanlığına vurgu yapması açısından tüketici olmasa da dönemin ruhunu ifade etmesi açısından elverişli bir kavram.

AKP; aile yapısındaki dönüşümün; kadınların daha fazla söz ve hak talep etmesinin şiddeti artırdığı tespitiyle, şiddetin çözümünü de kadınları daha fazla aile içine gömmek, “geleneksel” aile yapısını muhafaza etmekte buluyor

Bugün Türkiye’de de AKP iktidarı altında kadın cinayetlerinin gittikçe artması ve sıradanlaşması karşısında kadın kırımı kavramını gittikçe daha fazla kullanır olduk. Bir yandan bu artışı, bir yandan sistematik hale gelmiş olmasını, bir yandan da bizzat AKP’nin açıktan kadın düşmanı politikalarını bütünsel bir şekilde ifade eden bir kavram. Ancak hemen eklemek gerekir; bu sorun AKP ile başlamadı, AKP ile de bitmeyecek. Hatta AKP; aile yapısındaki dönüşümün; kadınların daha fazla söz ve hak talep etmesinin şiddeti artırdığı tespitiyle, şiddetin çözümünü de kadınları daha fazla aile içine gömmek, “geleneksel” aile yapısını muhafaza etmekte buluyor. İşte sonra, “sokağa çıkmayın; okula gitmeyin, mini etek giymeyin” başlıyor. Yani, “istediğimiz gibi kadınlar olun, biz de sizi dövmeyelim, öldürmeyelim”.

Özgecan’dan sonra şiddetin önlenmesi için önerdikleri “pembe otobüs” mesela: Erkeklerle yalnız kalmayın diyorlar. AKP o yüzden “kadın” vurgusu yapmaktan özellikle kaçınıyor, o yüzden kadınları 27 yaşına kadar evlendirmeye, 30 yaşına kadar da çocuk sahibi yapmaya çalışıyor. Elbette bu suni “çözüm” de, farklılaşan toplumsal dinamiğe göre evrilmeyen bir muhafazakarlık, dönüp dolaşıp şiddeti artırıyor. Ama toplumsal değişim devam ettiği, kadınlar daha fazla özgürlük talep ettiği sürece, kadına yönelik şiddet de “olağan akış içinde” son bulmayacak.

Şiddet bir kişi tarafından uygulanıyor. O kişi de, dünyanın neresindeki istatistiklere bakmak isterseniz bakın, çok büyük bir çoğunlukla erkektir

Üçüncüsü, şiddet bir pasif alıcı olarak kadının “başına gelmiyor”. Şiddet bir kişi tarafından uygulanıyor. O kişi de, dünyanın neresindeki istatistiklere bakmak isterseniz bakın, çok büyük bir çoğunlukla erkektir. Daha da ötesi, o kişi; yine çok büyük bir çoğunlukla, en yakınımızdaki kişi; babamız, abimiz, sevgilimiz, kocamızdır. Kadına yönelik şiddet, diğer şiddet türlerinden farklı olarak; ağırlıkla ev içinde yaşanır. Yani kendimizi en güvende hissetmemiz gereken yer, hapishanemiz olur. Şiddet kadın cinsini kontrol altına almaya yönelikse, kadınların ezilmesinden farklı derece ve düzeylerde, ama nesnel olarak çıkarı olan erkek cinsinin bireyi, kadına yönelik şiddet uygulasa da uygulamasa da; şiddete seyirci kalıyorsa, şiddeti savunuyor demektir. Bu söz, ezberden söylenmiyor. Şiddet toplumsal cinsiyet eşitsizliği düzeninin devamı için bir araçtır. Bu düzenin devamından çıkarı olanlar, onu yeniden üretiyor, sürdürüyor, sürdürülmesine sessiz kalıyorsa, masum değildir. Bilin ki, toplumsal cinsiyet eşitsizliği sistemi, kadının erkekten duyduğu “korku” ve bu korkunun gerçekleşmesinin bir ihtimal olarak da olsa orda bir yerde duruyor olmasından, yani o korkunun nesnel zeminini oluşturan potansiyel şiddetten kaynaklanıyor.

Şimdi, toparlayacak olursak;

Şiddet, bir bütün olarak kadın cinsine yöneliktir. Nedeni, toplumsal cinsiyet eşitsizliği düzenini sürdürmektir. Şiddetin faili erkektir ve genellikle de en yakınımızdaki erkektir. Şiddetin sonuç doğurması için gerçekleşmesi gerekmez. Şiddet tehdidi de aynı işlevi görür.

Peki, bu çerçeve ne işimize yarayacak?

Birincisi, demek ki, üç tane faili astığımız zaman şiddet bitmeyecek. Hatta idam cezasının geri gelmesinden en çok zarar görenler bu hukuk sistemi içinde muhtemelen tecavüzcü erkekler olmayacak.

Ama “caydırıcı ceza” tanımının hukuka bir şekilde girmesi gerekiyor. O kadar çok erkek, “kadınlara tecavüz etmenin cezasının bu olduğunu bilmiyordum” şeklinde savunma yapıyor ki, şaşırırsınız.

Aynı zamanda kadın cinayetleri, taciz, şiddet gibi suçlar, madem bir cinse yöneliyor, o zaman “kadına yönelik suçlar” başlığı altında değerlendirilmeli ve “kadın kırımı” tanımı ceza yasasına mutlaka girmeli.

Kadınlara yönelik ayrımcılığı pekiştiren tüm “çözüm önerilerine” de karşı olmalıyız. Madem şiddet ayrımcılığın nedeni ve sonucu, ayrımcılığı pekiştirmek şiddeti azaltmaz, tersine artırır.

Ama kadınların korunmasını esas alan yasal ve kurumsal yapı da mutlaka dönüşmeli. Aile Bakanı Ayşenur İslam’la birlikte, Bakanlığın da ortadan kalkmasını istemeliyiz. Kadın cinayetleri ve kadına yönelik şiddeti önlemeyi geleneksel aileye dönüşle değil, kadının bir birey olarak haklarının savunulmasıyla çözüleceği perspektifi ile, bir Kadın Bakanlığı kurulmalı.

Tüm bu talepleri güçlü bir şekilde tam da bu dönemde yükseltmeliyiz, diğer taraftan erkek şiddeti karşısında kadın dayanışmasını güçlendirmeliyiz. Hepimizin erkek şiddeti tehdidi altında yaşadığımız, erkeklerin korku salmaya devam ettikleri bir ortamda, korkuya teslim olup özgürlüklerimizden vazgeçmememiz ve daha fazlasını kazanmamızın yolu politik olarak kadın dayanışmasını yükseltmekten, kadınlar olarak örgütlenmekten geçiyor.

Kadın dayanışmasının bu örgütlü biçimi bugün özellikle Kürt kadın hareketinin kullandığı biçimiyle “öz savunma geliştirmek” demek. Gece yarısı üst kattan gelen çığlığı duyduğumuzda apartmandaki tüm kadınlar olarak kapıya dayanmamız demek, kendimizi savunmak, birbirimizi korumak demek. Erkek şiddetini bir dayanışma içinde özneleriyle teşhir etmek, yaşam alanlarımızdan çekilmemek, bu alanları artırmak demek.

Öfkemizi, isyanımızı erkeklere yöneltirken birlikte güçlenmenin yolları üzerine daha fazla düşünmeliyiz, kadınlar olarak!

16 Şubat 2015 | 0 Yorum

Özgecan’ın Öldürülmesinin Sorumlusu Kim/Kimler?_İstanbul Feminist Kolektif

İstanbul Feminist Kolektif’in açıklamasını aşağıda okuyabilirsiniz:

Özgecan’ın tecavüz sonrası öldürülmesinin toplumun tüm kesimlerinden aldığı tepki, kuşkusuz kadın cinayetlerinin önlenmesi, erkeklerin engellenmesine yönelik bir fırsat yaratması açısından önemli. Fakat Özgecan’ın öldürülmesi hakkında yapılan tartışmaların çoğu bu yönde bir umut doğurmuyor. Çünkü başta iktidar olmak üzere hiçbir siyasi grup Özgecan’ın öldürülmesinin sorumluluğunu almak istemiyor. Özgecan’ın tecavüz sonrası öldürülmesi münferit bir olay gibi tartışılıyor. Ancak canilerin yapabileceği bir olay. Dolayısıyla eylemden eyleme koşan, demeç üzerine demeç veren erkekler kendilerini bu vahşi cinayetin dışında görüyorlar. Oysa Özgecan’ın katledilmesi hiç de tesadüf değil.

Özgecan’ın başına gelenleri önlenmeyen erkek şiddetinden, sürekli kadınlar hakkında konuşan siyasetten, kadınların kahkahasına, dekoltesine karışıp iffetli-iffetsiz kadın ayrımı yapanlardan, kadınların hayatını kontrol etmeyi kendine hak gören erkeklerden bağımsız göremezsiniz. Tecavüze faili olan erkekten ve erkek egemenliğinden soyutlayarak bakamazsınız.

GB”>Yapılan değerlendirmelerin bir kısmı ise Özgecan’ın ve tüm kadınların maruz kaldığı erkek şiddetinin tüm biçimlerini bir kez daha gözler önüne seriyor. Sokakta, dolmuşta özellikle de hava karardığında tek başına kalmanın tedirginliği yaşamamış tek bir kadın dahi yok. Ne bu ülkede, ne de dünyada. Erkekler tarafından hayatında en az bir defa tacize-şiddete uğramamış kadın olmadığı gibi.

Kadınları kontrol ve denetim altında tutmak erkeklere tanınmış bir hak. Kızının gece sokağa çıkmasına izin vermeyen baba, sevgilisine tokat atan erkek, kadınlara annelik kariyerini teşvik eden bakan, “kadın- erkek eşit değildir” diyen Cumhurbaşkanı, kadın ve erkek arasındaki toplumsal cinsiyet eşitsizliğini besleyen, bu eşitsizlikten güçlenen, erkeklikten faydalanan her erkek Özgecan’ın, her gün şiddete, tacize ve tecavüze maruz kalan kadınların failidir. Bilhassa “Tecavüze uğrayan kadın doğursun,” “O da mini etek giymeseymiş” gibi tecavüzü meşrulaştıran, kadınları sindirip erkekleri cesaretlendiren mesajlar veren devlet, kadınlara yönelik sistematik erkek şiddetinden, kadın cinayetlerinden, tecavüzlerden sorumludur.

Bugün idam naraları atanlara soruyoruz: erkek egemenliğine karşı, kadınları güçlendirecek ne yaptınız şu zamana kadar? İdam naraları atanlar, “her yerde kadın cinayeti, tecavüz var, o zaman, herhalde erkek şiddeti uygulayan her erkek idam edilsin” diyorsunuz. Demek kendinizi biliyorsunuz! Tecavüzü erkekleri hadım ederek, cinayetleri katilleri idam ederek önleyemezsiniz.

Her gün erkek şiddetine maruz kalıyoruz çünkü sokakta-yan komşunuzda bir kadını kocası-sevgilisi-babası- abisi dövdüğünde sesinizi çıkarmıyorsunuz, mahkeme salonlarında tecavüze uğrayan kadınların beyanı sorgulandığında, “rıza” arandığında galeyana gelmiyorsunuz, erkekleri engellemek yerine kadınlara mahsus pembe otobüs isteyenlere gereken cevabı vermiyorsunuz, “tecavüze uğrayan kadın kürtaj yaptırmasın, kendisi ölsün” diyen adamın koltuğunda oturmasına izin veriyorsunuz. Bazılarınız kadın haklarını savunduğunu iddia edip kadınları aşağılamaya, alanlara sokaklara kendini dayatmaya kalkıyor. Nasıl bir erkek dayanışması içinde hareket ettiğinizi sürekli hatırlatıyorsunuz.

Bugün pek çok kadın bu kadar baskıya rağmen, üzerimize salmaya çalıştığınız korkuya, her gün öldüren erkeklere rağmen hayatlarını savunuyor. “Hayır” diyerek, öldürmeye çalışan erkekleri öldürmek zorunda kalarak. Katil erkeklerin öne sürdüğü gibi “aldattıkları”, “boşanmak istedikleri”, “erkeklik görevlerini yapmadıkları” için değil, bunu kendimize hak gördüğümüz için de değil; hayatta kalabilmek için!

İstanbul Feminist Kolektif / 15 Şubat 2015

16 Şubat 2015 | 0 Yorum

Kadınlar Hayatlarına Sahip Çıkıyor

Peki, biz şimdi sizlere ne mi sunmak istiyoruz? Yaşamları ve canları için mücadele eden kadınların; şiddet gördüğü evde, sokakta, mahallede erkekler engellenmediği için canlarına tak ederek ve genellikle de canını kurtarmak için şiddete başvurmak durumunda kalmış kadınların, medyada duyulan haberleri üzerinden aylık bir döküm sunmayı hedefliyoruz. Yani, kadınların tuzluk uzatmadığı, boşanmak istediği, dilediği kıyafeti giydiği, facebook hesabı açtığı, izinsiz sokağa çıktığı için öldürülmelerinin tam tersi bir yerden, şiddetten kurtulmak ve ölmemek için şiddete başvuran kadınların haberlerini paylaşacağız.

Kadınlar Hayatlarına Sahip Çıkıyor! / Ocak 2015 Raporu

İstanbul Feminist Kolektif olarak, kadına yönelik erkek şiddetini önlemek ve bu şiddeti engellemek için uzun yıllardır mücadele ediyoruz. Mücadelemizin temelinde erkek şiddetine karşı kadın dayanışmasıyla hep birlikte güçlenmek; bu şiddetin evde, işte, mahallede, sokakta, ailede maruz kaldığımız çeşitli tezahürlerine karşı birlikte direnmek yatıyor.

Erkek şiddetini önlemek için devlet tarafından geliştirilen politikanın temelinde aileyi korumak ve güçlendirmek var. Bu amaçla bir yandan evlilik teşvik edilirken, diğer yandan boşanmalar engellenmeye çalışılıyor. Bununla da kalmayan bu politikalar önceliğini, ailenin muhafaza edilmesine ayırarak kadını şiddetten korumaya çalışıyorlar. Biliyoruz ki kadınlara tek adres olarak evlilik gösterildikçe, aile dışındaki yaşam biçimleri reddedildikçe ve “fıtrat” söylemiyle kadınlık ve erkeklik rolleri sabitlenerek benimsetilmeye çalışıldıkça, erkek şiddetinin önlenmesi imkansız!

Hayatta kalmak için erkek şiddetine direniyoruz!

Erkek şiddetini önlemek için kadınları cinsiyetçi rollerle aileye bağımlı kılan politikaların terk edilmesi gerekiyor. Ayrıca, devletin kadınları ‘korumak’ için geliştirdiği politikaların da erkek şiddetini önleyecek ve engelleyecek öncelikte olması, yani kadınların eşitliğini ve özgürlüğünü esas alması gerekiyor.

Her gün en az 3 defa karşılaştığımız kadın cinayeti haberlerini okurken, davalarını izlerken kadınların hayat hikayelerinde, öldürmeye kadar varan erkek şiddetinin hakaretle, aşağılamayla ya da tek bir tokatla başladığını görüyoruz. Pek çok kadının yaşadıklarının en az bir yakını tarafından bilindiğini, kimilerinin savcılığa giderek şikayetçi olduğunu, kimilerinin ise bir dönem sığınakta kaldıkları ya da koruma kararı aldıklarını biliyoruz. Peki, kadınlar yaşadığı şiddeti elindeki olanaklarla, ulaşabildiği yerlerle paylaşırken, kadınlara şiddet uygulayan erkekler neden engellenmiyor? Kadınlar şiddetten neden uzaklaştırılamıyor? Bunun üzerine hepimizin düşünmesi gerekmez mi?

Devlet kadın katliamının önlenmesinden sorumludur!

Bu coğrafyadaki kadın katliamının engellenmemesinde en büyük sorumluluğun devlette olduğunu biliyoruz; ancak hepimize düşen bir parça sorumluluğu da inkar edemeyiz. Özellikle çocuklu kadınların, en yakınındakiler tarafından kendilerini evliliğe mecbur hissettirildiğini ve kocalarına bir şans daha vermeleri için ikna edildiklerini biliyoruz. Böylesi bir toplumsal baskı karşısında “Hayır” diyebilmeyi başaran kadınların da karşısına bu sefer devlet destekli ‘Bir şans daha ver’, ‘Çocuğun var yuvanı yıkma’ söylemi çıkıyor. Boşanmış, aileden kopmuş kadınların tek başlarına yaşamalarına yönelik bir sosyal politika esastan reddedildiği için çok sayıda kadın kendileri için şiddet yuvası olan ailelerde yaşamaya devam etmek zorunda kalıyorlar.

Yaşamak için öldürmek zorunda bırakılıyoruz!

Ocak ayına dair yaptığımız bu derleme, sadece medya yoluyla ulaşabildiğimiz olayları içeriyor. Cinsiyetçi haberlerin arasından kadınların hikayelerini çekip çıkarmak elbette zor. Bu haberler genellikle bir kadının kocasını/sevgilisini öldürmesinin başlı başına “haber değeri” taşıdığı varsayımıyla hareket ederken, sadece olaya odaklanarak şiddet geçmişine dair bilgiyi bize genellikle sunmuyor. Kadınların yıllarca gördükleri şiddet sonucu, kendilerini korumak için cinayet işlediklerini söyledikleri savunmaları ise gazete satırlarında tek cümleyle geçiştirilen birer “iddia” olarak kalıyor. Bu derlemede ayrıca, meşru müdafaa şeklinde işlenen cinayet ve yaralamaya ilişkin süren davalar ve yargı kararlarına dair haberlere, kendini savunma amacıyla uygulanan şiddete ve konuya ilişkin yapılan açıklama/eylemlere de yer verdik.

Buradaki talebimiz, erkek şiddetini önlemek için aileyi değil kadını güçlendirecek, boşanmayı değil şiddeti engelleyecek politikaların oluşturulmasını yine ve yeniden gündeme taşımak. Biliyoruz ki şiddet uygulayan erkekler engellenemediği için kadınlar, kendilerini korumak adına şiddete başvurmak zorunda kalıyorlar. Kadınların erkek şiddetine karşı çaresiz bırakıldığı erkek egemen sistemde, kendini kurtarmak için yaptığı her savunma bir meşru müdafaadır ve bu tavrın hukuktaki karşılığı cezasızlık olmalıdır! Erkek şiddetine karşı mücadelemizi büyütmek adına kadınların bu direnişini görünür kılmak istiyoruz!

Kadınlar Erkek Şiddetine Direniyor

1 Ocak’ta İstanbul Taksim Meydanı’nda yeni yıl kutlamalarında kalabalığın arasında tacize uğrayan bir kadın, arkasındaki tacizciye dönerek tekme attı ve, “Ne yaptığını sanıyorsun” diyerek bağırdı. Tacizci ise olay yerinden uzaklaştı.

44 yaşındaki Nermin, 3 Ocak’ta Beyoğlu Örnektepe’de yaklaşık 1 buçuk yıldır görüştüğü ve evinde tecavüz girişimiyle karşı karşıya kaldığı Eyüp Altıparmak’ı boğarak öldürdü. Polise teslim olan Nermin, Gayrettepe Asayiş Şube Müdürlüğü’ndeki işlemlerinin ardından adliyeye sevk edildi. Nermin, şube çıkışında soru yönelten gazetecilere şöyle dedi, “Herkes hak ettiğini bulur.”

Malatya’nın Kuluncak ilçesinde Zekine, kocası Virani Kergir’i 3 Ocak’ta silahla öldürdü. Zekine, Virani Kergir’in ikinci karısıydı ve resmi nikahları yoktu. Yakalanan Zekine cezaevine gönderilirken, 5 yaşındaki kız çocuklarının Jandarma tarafından Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü’ne bağlı bir yuvaya verileceği öğrenildi.

Konya’nın Selçuklu ilçesinde Bünyamin Gür, 5 Ocak’ta sabaha karşı eski sevgilisi Gülşah’ın, kardeşi Leyla ile birlikte yaşadığı evlerine zorla geldi. 23 yaşındaki Leyla, evi terk etmesini söylediği Bünyamin Gür’ü bıçakla yaraladı. Leyla, olayda kullandığı bıçakla gözaltına alındı.

İzmir’de Y. 8 yılda 4 kez yaşadığı evliliklerin hepsinde kocaları tarafından şiddete maruz kaldı. Her seferinde koruma kararı alan ve evliliklerini bu şiddet sebebiyle bitiren Y., son evliliğinde de şiddete maruz kalınca kocası A. için koruma kararı aldırarak boşanma davası açtı. Ancak, A.’nın uyguladığı şiddet sona ermeyince Y. bu kez A.’yı dövdü. A. ise, “Karım bana şiddet uyguluyor” diyerek koruma kararı aldı ve 12 Ocak’ta boşandılar.

Adana’da yaşayan Eda, sevgilisi Serhat K.’nın şiddetine sürekli maruz kalıyordu. 18 Ocak’ta gece yarısı yine darp edilince Eda, bu kez dayanamayıp mutfaktan aldığı bıçakla Serhat K.’yı bacağından ve göğsünden yaraladı. Ardından 112 Acil Servisi arayarak ev adresini verip ihbarda bulundu. Adana Devlet Hastanesi’ne kaldırılan Serhat K.’nın hayati tehlikesi bulunmadığı öğrenildi. Fatih Polis Merkezi’ne getirilen Eda, “Bana her gün şiddet uyguluyordu. Artık yeter deyip bıçakladım,” dedi.

Afyonkarahisar’da Fatma, dini nikahla yaşadığı Hasan Yılmaz’ı av tüfeğiyle vurarak öldürdü. Şiddetine sürekli maruz kaldığı ve daha önce ayrıldığı Hasan Yılmaz ile tekrar birleşmek durumunda kalan Fatma, 25 Ocak’ta Hasan Yılmaz’ı öldürdü. Fatma göz altına alınırken olayla ilgili soruşturma sürüyor.

Adana’da Deniz’in ayrılmak istediği ve ayrı yaşadığı kocası Mehmet Yıldırım, evlilikleri süresince birlikte aldıkları kamyonetten Deniz’e pay vermeyi reddetti. Deniz, adamın kulağını tırnağıyla kesti. Mehmet Yıldırım da Deniz’i yumruklayarak şiddet uyguladı. Her ikisine de ‘basit yaralama’ suçundan 29 Ocak’ta dava açılırken 1.5’ar yıl hapis cezası ile cezalandırmaları isteniyor.

Devam Eden Meşru Müdafaa Davaları Ve Yargı Kararları

Fatma, 23 yıldır evli olduğu ve kendisinden yıllardır şiddet gördüğü kocası Metin Kaymak’ı kafasına vurarak öldürdü. İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 30 Aralık’ta görülen davanın karar duruşmasında heyet, müebbet hapis cezasıyla yargılanan Fatma’ya evliliği boyunca gördüğü şiddetten dolayı tahrik indirimi ve iyi hal indirimi uyguladı. Ceza, 18 yıl 4 ay’a indirildi. Duruşmada Fatma, “Sürekli dayak yiyordum, aldatılıyordum. Oğluma cinsel tacizde bulunuyordu. Ruh ve sinir hastası oldum sayesinde. Sonunda bana kafayı yedirtti,” dedi.

Bursa’nın Gemlik ilçesinde N., 20 yıl evli kaldığı ve 3 yıldır ayrı yaşadığı eski kocası Y. Z.’nin tecavüz girişimine maruz kaldı. Polise yapılan bu başvuru, 20 Mayıs 2014 tarihinde hazırlanan iddianameyle yargıya taşındı. Hastaneye sevki yapılan N.’nin vücudunun çeşitli bölgelerinde sıyrık, morluk ve ekimozlar oluştuğu tespit edildi. Yapılan yargılama sonucu koca Y.Z. hakkında ‘beraat’ kararı verildi. Beraate gerekçe ise Yargıtay 14. Ceza Dairesi’nin “Cinsel saldırı suçunun basit halinin eşe karşı işlenmesi suç olarak düzenlenmemiştir” kararı oldu. Yargıtay’ın bu kararı sebebiyle sanığa ceza veremeyen Gemlik 1. Asliye Ceza Mahkemesi Hakimi Levent Dağdeviren, bunun üzerine sanık için 5 Ocak’ta ‘eşe karşı yaralama’ suçundan suç duyurusunda bulunulmasına karar verdi.

5 ay önce eski sevgilisini öldüren Selma’nın yargılandığı davanın ilk duruşması Antalya 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Elazığ’da yaşayan 23 yaşındaki Selma, sevgilisi Semih Al’dan ayrılmak istediğini söyleyince Semih Al, Selma’yı elindeki fotoğraflarla tehdit etmeye başladı. Selma’ya tecavüz etti. Selma’nın kendisi hakkında şikayetçi olduğu Semih Al, 7 ayrı suçtan tutuklanmasına rağmen Selma, ailesinin ısrarı yüzünden şikayetinden vazgeçmek zorunda kaldı. Semih Al ise serbest bırakıldı. 10 Ocak’ta görülen duruşmada verdiği ifadede Selma, “Onun yüzünden annemle Elazığ’dan kaçıp Antalya’ya geldik. Ancak peşimi bırakmadı. Olay günü beni 10. kattan aşağıya sarkıttı. Kavga sırasında bıçakladım,” dedi.

Isparta’nın Yalvaç ilçesinde sürekli saldırısına maruz kaldığı tecavüzcüyü öldüren Nevin’in yargılandığı davanın 13’üncü duruşması 12 Ocak’ta görüldü. Feministler olarak takip ettiğimiz duruşmada Savcı Osman Çabuk mahkeme heyetine sunduğu mütalaada, “Nevin’in tecavüze uğramadığını, Nurettin Gider ile 3 yıl süren gönül ilişkisi olduğunu” iddia ederek Nevin hakkında ağırlaştırılmış ömür boyu hapis cezası talep etti. Mütalaaya karşılık söz alan Nevin, “Ben namusumu temizledim. Ne gönüllü ilişkim vardı ne de o fotoğrafları gülerek ve poz vererek çektirdim. Tanıkların hepsi de onların yakınıydı. Para verdiler, konuşturdular,” dedi. Duruşma, 25 Mart tarihine ertelendi.

Kastamonu’da kendisine şiddet uyguladığı için kocası Mustafa Ö.’yü tabancayla öldürmekten yargılanan Nurgül’ün cezasına, kadına şiddet indirimi uygulandı. Ağırlaştırılmış müebbet cezasıyla yargılanan Nurgül’ün cezası 17 yıl 6 aya indirildi. 21 Ocak’taki duruşmada Mahkeme heyeti, cezaevinde 2 yaşındaki kızı ile birlikte kalan Nurgül’ün tutukluluğunun devamına karar verdi.

Kendisine evlendiği günden beri şiddet uygulayan, ölümle tehdit eden kocası Özkan Kaymaklı’yı öldüren Yasemin’in yargılandığı dava, 26 Ocak’ta İstanbul Bakırköy 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülmeye devam etti. Olay günü Özkan Kaymaklı Yasemin’i çocuğuyla birlikte bir odaya kilitleyerek bütün gece aç ve susuz bırakmıştı. Sabah olduğunda Özkan Kaymaklı’nın şiddeti yeniden başladı. Yasemin ise bu şiddet karşısında kendisini ve çocuğunu savunmak amacıyla Özkan Kaymaklı’yı bıçaklayarak öldürdü. Duruşmada tanıklık eden Yasemin’in kardeşi Eda, 2 yıllık evlilikleri boyunca ablasının maruz kaldığı ve kendisinin tanık olduğu şiddeti anlattı. Duruşma, 19 Mart’a ertelendi.

Zonguldak’ta geçen yıl 8 Ocak’ta şiddetine sürekli maruz kaldığı 18 yıllık kocası Muhammet Ali Erke’yi boğarak öldüren Ayşegül’ün yargılandığı davanın 30 Ocak’ta görülen duruşmasında Ayşegül’ün tutuksuz yargılanmasına devam edildi. Savcı mütalaasında, “Eylemini haklı görülebilir bir korku ve telaştan kaynaklanan güdü ile savunma sınırını zorlayarak gerçekleştirdiği” kanaatiyle sanığa ceza verilmemesini istedi. Ayşegül, eyleminde meşru savunma ve zorunluluk hali olduğu gerekçesiyle 24 yıla kadar hapis istemiyle tutuksuz yargılanıyor.

Konuyla İlgili Eylemler

İstanbul Feminist Kolektif 30 Aralık’ta kendilerini korumak için şiddete maruz kaldıkları, canlarına kast eden erkekleri öldürmekten ceza alan mahpus kadınlara yeni yıl için dayanışma kartı gönderdi. “Yeni yıla girerken erkek şiddetine direnen kadınlara selam olsun!” diyen kartlar, İstanbul’dan Isparta’ya, Konya’dan Antep’e birçok kadın cezaevine gitti. Kolektif, “Kadınların bu cinayetleri, katil erkekler gibi keyfinden değil, erkek egemen sistemden aldıkları güçle değil, sadece kendilerini ve çocuklarını kurtarmak için işlediklerini biliyoruz,” dedi. Açıklamada ayrıca, “Canını, hayatını savunduğu bu direnişte erkekler gibi ceza indirimi peşine düşmeyen ve erkek yargının kadın katillerine uyguladığı bu indirimlerden nasiplendirilmeyen kadınların yalnız olmadığını herkese duyurmak istiyoruz,” denildi.

İstanbul Feminist Kolektif üyeleri, kendisine yıllardır şiddet uygulayan kocası Özkan Kaymaklı’yı öldüren Yasemin’in yargılandığı davanın 26 Ocak’taki duruşmasına katıldı. Yapılan açıklamada, “Yasemin kendisini savunmasaydı, ya kendisi ya çocuğu, belki ikisi de ölecekti. Şimdi ise Yasemin, kendisine ve çocuğuna sistematik olarak şiddet uygulayan, ölümle tehdit eden kocasını öldürmekten yargılanıyor,” denilirken, Yasemin’in meşru müdafaadan tahliye edilmesi talep edildi. Açıklamada ayrıca, Bakırköy 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nin delilleri toplamadan, acele ile yargılama sürecini bitirmek istediği vurgulandı.

Şiddeti İzleme, Müdahil Ol!

İstanbul Esenyurt’ta Mehmet Ali Ünal, 14 Ocak’ta karısı Asiye’nin arkadaşı olarak evlerinde kalan Aysel’e cinsel saldırıda bulundu. Saldırıya uğrayan Aysel, işte olan arkadaşı Asiye’yi aradı; ancak Mehmet Ali Ünal’ın müdahalesiyle telefon yere düştü. Açık kalan telefondaki sesleri duyan Asiye, polisi arayarak kocasını şikayet etti. Mahkeme heyeti, sanık Ünal’ı ”cinsel saldırı” suçundan 12 yıl hapis cezasına çarptırdı. Cinsel saldırı suçunun teşebbüste kaldığına dikkat çeken mahkeme, cezayı 6 yıla indirdi. Sanığın duruşmalardaki iyi halini de dikkate alarak cezayı 5 yıla indiren mahkeme, tutuklu kaldığı süreyi göz önüne alarak sanığın tahliyesine karar verdi.

İstanbul Feminist Kolektif

11 Şubat 2015 | 0 Yorum

Burası Kimin Ülkesi?

Bilgesu Yaprak

Çok değil birkaç gece önce, Kadıköy’ün göbeğinde genç bir kadın evine girerken saldırıya uğradı. Tanımadığı bir adam, kadın binaya girerken üzerine atladı. Aç bir hayvan gibi. Avının canını isteyen bir vahşi hayvan gibi atladı kadının üzerine. Kadının bir canı, bir ruhu, bir önemi yokmuş gibi saldırdı ve gözünün içine bakarak koparmaya çalıştı bir göğsünü kadının. Kadın nasıl bir güçle itebildi adamı üzerinden, nasıl bağırabildi boğazını yırtarcasına, adam can korkusuyla nasıl kaçmaya başladı, mahallenin gençleri ayakkabılarını bile giymeye fırsat bulamadan nasıl düştüler adamın peşine, genç kadın nasıl devrildi kapı önünde, bütün komşular nasıl toplandı, nasıl oturttular kadını sandalyeye, kahve hangi evden geldi, suyu kim uzattı, kim sordu ilk “Ne oldu çocuğum?” diye, kimse anlamadı.

Hikayeyi bile dakikalarca anlatamadı kadın, camda sigara içerken tesadüfen olaya tanıklık eden bir başka kadının dudaklarından döküldü olup bitenler. “Birden atladı kızın üzerine. Binanın içine soktu, göğsünü kavradı. Daha nasıl anlatılır ben bilmiyorum, nefret edermiş gibi koparmaya çalıştı…” Bir komşu kadın akıl etti, bir kontrol etmek lazımdı. Genç kadını eve soktular, soyup göğsüne baktılar. Yaşlı başlı kadınlar hayatlarında ilk defa böyle bir şeye tanık olmuşcasına çığlık attılar. Abiler geldi sonra. “Polise gidelim mi kızım?” dediler. “Bak şahit de var.” Ama genç kadın gözünün yaşını silip başını iki yana salladı. “İstemiyorum. O muameleye katlanacak gücüm yok artık…” Eskiden olsa “Yanına kâr mı kalsın? Bugün sana, yarın başkalarına mı yapsın?” denir, tepki gösterildi. Bu defa kimse itiraz etmedi. Herkes biliyordu sistemi, piyes sergilemenin vakti değildi…

***

2014 Türkiyesinde genç bir kadın tek başına evine yürümekten korkuyor şimdi. Tüm entelektüel birikimi, tüm aktivist tavrı, savunduğu tüm gerçekler bir gecede çalınmış gibi sayıklıyor günlerdir evinde. “Kıyafetim de çok düzgündü. Saat de geç değildi ki. Kimseye bakmamıştım. Kimseye gülümsememiştim. Ben bir şey yapmadım ki. Ben bunu haketmedim ki…” Sanki dünya üzerindeki herhangi bir birey, herhangi bir sebeple böyle bir şey yaşamayı hakedebilirmiş gibi. 2014 Türkiyesinde genç bir kadın evinde bile yalnız kalamıyor şimdi.

Sanki o adam binadan hiç çıkmamış gibi, sanki her an yeniden üzerine atlayıp yarım bıraktığı işi bitirebilirmiş gibi. 2014 Türkiyesinde genç bir kadın aynada göğsüne bakamıyor şimdi. Gözü kapalı sürüyor ilaçlarını, bir parça çürük bile görmekten korkuyor çünkü. 2014 Türkiyesinde bir kadın savaşmak bile istemiyor şimdi. Tek çare buradan gitmekmiş gibi, burası onun ülkesi değilmiş gibi… Sahi, kadınların arkalarına bakmadan adım bile atamadıkları, her geçen gün korkudan bir düğme daha kapadıkları, evlerinin kapılarını üç defa kilitledikleri bu ülke, kimin ülkesi?

***

Burası bizim değil, bizi öldürmek isteyenlerin ülkesi.” -Tezer Özlü

26 Kasım 2014 | 0 Yorum

Devrim Özgürleştirir…

Özgür Can Sunata

Eyy Sarıgazi’de fahişeleri teşhir ettiğinin reklamını Dünya ile paylaşan cepheli en büyük solcular! Ben korktum sizden, beni titrettiniz, bravo.

Yapabileceklerinizden endişeliyim. Çok farklı olsak da, yelpazenin solu adına kaygı duyuyorum…

Sözün bittiği yerde bir şov izledik hepimiz. Aklıma ilk şu geldi, gücünün yettiği birini tespit edip buradan şov yapmak, delikanlılığa sığar mı? Sonuçta cepheliler için “delikanlı” olmak çok forslu bir şeydir.